5 redenen voor de inzet van een digitaal portfolio

Je bent als docent constant in beweging, zeker als je vernieuwend wilt zijn in je lesaanbod. Je ziet en spreekt misschien wel 200 leerlingen per week. Jij wilt leerlingen de aandacht geven die ze verdienen. Zowel pedagogisch als didactisch wil je zo goed mogelijk uitleggen waar een leerling staat, wat hij nodig heeft en wat zijn volgende stappen zijn. Bijvoorbeeld tijdens een evaluatiemoment van een opdracht, rapportbespreking of oudergesprek. Hoe maak jij inzichtelijk wat de leeropbrengsten en groei van een leerling zijn? Wij geven je 5 redenen voor het inzetten van een digitaal portfolio.

Een leerproces transparanter maken en het ‘leren leren’ leuker maken. Wie heeft deze uitdagingen niet bij de hand gehad? Wist je dat transparantie in het leerproces kan bijdragen aan de motivatie van leerlingen? Als jij als docent zicht hebt op hun leerproces, dan kun je de leerstof in haalbare stappen onderverdelen. Want jij kunt de basisbehoefte competentie bewust inbouwen in je lessen. En gebruik maken van een bijbehorende digitale omgeving waardoor je het leerproces stapsgewijs transparanter maakt.

Met een digitaal portfolio motiveer je leerlingen op verschillende manieren:

• Je geeft meer ruimte voor autonomie. Hierbij heeft de leerling een bepaalde mate van invloed op zijn leerproces. Jij maakt in het leerproces inzichtelijk wat leerlingen moeten leren, maar ook welke ‘hobbels’ zij op hun leerweg tegen kunnen komen. Leerlingen maken hierdoor bewustere denkstappen. Als docent kun je door gebruik van de Portfolio App gemakkelijk verifiëren in welk deel van het leerproces de leerling zich bevindt.
• Het leereffect is afhankelijk van de manier van verwerken. Leerlingen onthouden meer als ze zelf actiever bezig zijn met de leerstof (Sousa, 2001)
• Er is meer inzicht voor alle betrokken personen rondom de leerling: mentoren, studentcoaches, docenten en ouders of verzorgers.

Een krachtige leeromgeving. Wat is dat eigenlijk? Als docent ben je hierin afhankelijk van verschillende factoren. Zoals het lokaal, de les en het beschikbare lesmateriaal. Je wilt bovendien aansluiten bij de verschillende leerstijlen (Kolb) voor een krachtige leeromgeving. Tegelijkertijd zoek je de balans in afwisseling tussen sturend leren, zelfstandig leren en ervaringsleren. Een digitale leeromgeving geeft jouw als docent handvatten om beter aan te sluiten bij verschillende leerstijlen. Daarnaast draagt het direct bij aan het motiveren van leerlingen, want haalbare stappen zijn motiverend. Als docent heb je daardoor meer zicht op het leerproces waardoor de leerling zijn leerstof in de juiste stappen aangeboden krijgt. Bovendien sluit een digitaal portfolio aan op de keuze voor passend onderwijzen; het maakt maatwerk leren mogelijk.

Een persoonlijke digitale omgeving geeft studenten een actievere rol in hun onderwijs. Een digitale omgeving biedt ook mogelijkheden voor e-learning en blended learning vormen in het onderwijs. Wist je dat video één van de meest ingezette middelen is in digitaal onderwijs? En dat studenten lesmateriaal in videovorm steeds vaker raadplegen? De Portfolio app biedt de mogelijkheid om video’s te integreren met lesmateriaal. Dit gebeurt steeds meer volgens de principes van adaptief leren; leren binnen de eigen mogelijkheden.

Personalisatie van het onderwijs heeft als voordeel dat leren efficiënter wordt. Daarnaast helpt de inzet van een digitaal portfolio jou als docent om beter te kunnen differentiëren. Hierdoor kan jij je makkelijker richten op de individuele leerling. Op deze manier verdeel je effectiever je aandacht en zie je daar de resultaten van.

Walter van de Hoef, docent Lichamelijke Opvoeding (Vathorst College Amersfoort), werkt al een aantal jaar met de Portfolio App en vertelt: ‘Het gaat niet om eindproduct of het niveau van het einddoel, maar over wat de gevolgen zijn van een nieuwe manier van werken. Met de Portfolio App ben je een coachende docent die de focus legt op het proces. Het gevolg daarvan is dat jij je inzet om leerlinggericht te werken en te focussen op talentontwikkeling.’ Enerzijds vraagt het om een andere vormen van lesgeven. Misschien moet je de vaste lijn van een methode wel helemaal loslaten. Want wat gebeurd er als je leerlingen presentaties laat geven in plaats van het maken van een toets?

Coachen en formatief handelen in een digitaal portfolio

Wil jij als docent formatief handelen? En leerlingen inspireren en persoonlijke feedback geven in hun mentale denkstappen? Met de Portfolio App heb je een tool in handen om formatief handelen structureel te implementeren in je onderwijs. Bovendien is de leerling in de Portfolio App consequent en op een leuke manier bezig zijn met formatieve vragen als;

• Waar sta ik nu?
• Waar wil of moet ik naartoe?
• En wat is mijn volgende stap?

Dankzij succescriteria zijn leerlingen beter in staat om op hun eigen werk te evalueren en in te schatten waar zij staan in het leerproces. Het faciliterende karakter van de Portfolio App biedt veel ruimte voor formatief handelen en eigen inbreng van de school. Omdat formatief handelen een circulair proces is, is het bespreken van succescriteria met je leerlingen iets wat je blijft doen. Door de inzet van bijvoorbeeld een rubric maak je het leerproces inzichtelijk; dit sluit goed aan op onze visie op onderwijs:

‘Leren leren leuker maken en meer plezier beleven aan het behalen van persoonlijke (leer)doelen. Het gevoel geven dat een leerling echt betrokken is bij zijn eigen leerproces. Daarbinnen een coachende rol voor docenten op een goede en gebruikersvriendelijke manier faciliteren. Maar ook een flexibele omgeving creëren waarin leerlingen kunnen werken aan zelfregulatievaardigen, competenties kunnen ontwikkelen en je ze meer autonomie geeft. Daar ligt voor ons de uitdaging. Wij kunnen niet wachten om samen met jou een toekomstbestendig portfolio voor jouw studenten te ontwikkelen!’

Sjors Elsinghorst – Portfolio App

Wij zijn benieuwd naar jouw visie op leren! Lees hier de ervaringen van Dirkjan van den Berg met de Portfolio App.

‘De leerling staat in de app centraal, zo simpel is het. Je kan er echt iets van maken wat van de leerling is en wat hij of zij kan meenemen in zijn verdere leerjaar, over studiejaren heen en het vervolg in de loopbaan. Want zelfs na school kan de app meebewegen en meegroeien, ook op de arbeidsmarkt. Ik denk dat daar ook de kracht ligt van deze persoonlijke online omgeving. Het biedt zoveel mogelijkheden om de loopbaan van studenten persoonlijk en inzichtelijk te maken.’

1.  Classroom Applications of Research on Self-Regulated Learning. Educational Psychologist. 36 (2), 89-101. Paris, Scott G.; Paris, Alison H. (June 2001).